Hydrofuge: Wat is het en hoe werkt het?

Wat is hydrofuge en waarom is het belangrijk?

Vochtige muren zijn een van de meest voorkomende problemen in Belgische en Nederlandse woningen. Regenwater dat door de gevel dringt, kan op termijn flinke schade aanrichten. Niet alleen aan je muren zelf, maar ook aan de afwerking binnen en zelfs aan je gezondheid. Gelukkig is er een effectieve oplossing: hydrofuge behandeling, ook wel gevelimpregnering genoemd.

Hydrofuge is eigenlijk een verzamelnaam voor waterafstotende middelen die je op je gevel aanbrengt. Het woord komt van het Frans: “hydro” betekent water en “fuge” betekent vluchten of ontwijken. Het is dus letterlijk een product dat water laat vluchten. Door je gevel te behandelen met hydrofuge maak je de buitenmuur waterafstotend, zonder dat je de natuurlijke ademing van het metselwerk blokkeert.

Het principe is simpel maar effectief. Hydrofuge dringt door in de poriën van je gevel en vormt daar een onzichtbare beschermlaag. Water kan niet meer naar binnen, maar waterdamp kan nog wel naar buiten. Dit is cruciaal, want als vocht niet kan verdampen, krijg je juist problemen. Een goede hydrofugebehandeling beschermt dus én laat ademen.

Wanneer heb je hydrofuge nodig?

Niet elke gevel heeft meteen hydrofuge nodig. Maar er zijn wel duidelijke signalen die aangeven dat een behandeling verstandig is. Het eerste teken is dat je muur donker kleurt na regen. Een gezonde, waterafstotende gevel droogt snel op. Als je ziet dat bepaalde delen lang vochtig blijven, trekt het water naar binnen.

Een ander signaal is groene aanslag op je gevel. Algen, mos en korstmossen groeien vooral op plekken waar de muur vaak vochtig is. Dit is niet alleen lelijk, maar ook een teken dat de beschermende laag van je gevel niet meer goed functioneert. De micro-organismen houden vocht vast, wat het probleem alleen maar erger maakt.

Binnen zie je vaak de gevolgen aan vochtvlekken op de binnenmuur, vooral bij de buitenmuren. Soms zie je ook salpeter uitslag of begint het behang los te laten. Dit zijn tekenen dat er water door de gevel komt. Dan is het echt tijd om actie te ondernemen.

In oudere woningen is een hydrofugebehandeling vaak extra belangrijk. De natuurlijke bescherming die metselwerk heeft, neemt na verloop van tijd af. Na 15 tot 20 jaar is de oorspronkelijke waterafstotendheid van veel gevels grotendeels verdwenen. Zeker bij gevels die op het westen of zuiden liggen en veel regen en wind te verduren krijgen.

Doorslaand vocht versus opstijgend vocht

Het is belangrijk om te weten dat hydrofuge alleen helpt tegen doorslaand vocht. Dat is vocht dat horizontaal door je gevel komt, vanuit de regen. Opstijgend vocht daarentegen komt verticaal omhoog vanuit de grond. Daarvoor heb je een andere oplossing nodig, namelijk muur injectie.

Hoe weet je wat je hebt? Doorslaand vocht zie je vooral op plekken waar regen tegen de gevel slaat. Denk aan muren die op het weer staan. De vochtplekken zitten dan willekeurig over de muur verspreid. Opstijgend vocht zie je altijd onderaan de muur, tot ongeveer een meter hoog, met een typische golvende bovenkant.

Hoe werkt hydrofuge precies?

De werking van hydrofuge is gebaseerd op het hydrofobe effect. Het product bevat stoffen, meestal siliconen of siloxanen, die een sterke afkeer hebben van water. Wanneer je hydrofuge op je gevel aanbrengt, dringen deze stoffen de poriën van het metselwerk binnen.

Daar vormen ze een microscopisch dunne laag die het oppervlak waterafstotend maakt. Je kunt het vergelijken met een waxlaag op een auto. Waterdruppels blijven als bolletjes op het oppervlak liggen en rollen eraf in plaats van dat ze worden opgenomen.

Het slimme is dat deze laag wel water tegenhoudt, maar waterdamp doorlaat. De moleculen van vloeibaar water zijn namelijk veel groter dan waterdampmoleculen. De poriën in de beschermlaag zijn groot genoeg voor damp, maar te klein voor waterdruppels. Zo blijft je muur ademen en kan vocht dat van binnenuit komt toch verdampen.

Er zijn verschillende soorten hydrofuge producten. Op waterbasis of op oplosmiddelenbasis. Watergedragen hydrofuge is milieuvriendelijker en heeft minder geur, maar dringt soms minder diep door. Oplosmiddelhoudende hydrofuge penetreert dieper en werkt iets langer, maar je moet wel goed ventileren tijdens het aanbrengen.

Voor welke gevels is hydrofuge geschikt?

Hydrofuge werkt op vrijwel alle poreuze gevelmaterialen. Denk aan baksteen, kalkzandsteen, natuursteen, beton en mortel. Ook op gevelstuc en sierpleister kun je het gebruiken. De voorwaarde is wel dat het materiaal poreus is, dus kleine openingen heeft waarin het product kan dringen.

Op gladde oppervlakken zoals glas, kunststof of geglazuurde tegels heeft hydrofuge geen zin. Daar zijn de poriën te klein of afwezig, dus het product kan niet hechten. Ook op gevels die al zijn geschilderd met een dekkende verf werkt hydrofuge niet goed. De verf blokkeert de poriën.

Wel geschikt zijn gevels met silicaatverf of minerale verven. Die zijn ademend en laten het hydrofuge product erdoorheen. Als je twijfelt of jouw gevel geschikt is, kun je een eenvoudige test doen. Gooi wat water tegen de muur. Als het water opgenomen wordt en de muur donker kleurt, is impregneren zinvol. Parelt het water eraf, dan heeft je gevel al voldoende bescherming.

Nieuwbouw versus renovatie

Bij nieuwbouw is hydrofuge vaak niet meteen nodig. Nieuw metselwerk heeft nog zijn natuurlijke bescherming. Maar na een jaar of vijf kan een preventieve behandeling geen kwaad, vooral op gevels die veel weer te verduren krijgen.

Bij renovatie is het vaak wel direct nodig. Als je een gevel hebt laten voegen of herstellen, is de natuurlijke bescherming weg. Dan is hydrofuge eigenlijk verplicht om de gevel weer waterdicht te maken. Wacht wel een paar weken na het voegwerk voordat je impregneer, zodat de mortel goed kan uitharden.

Zelf aanbrengen of een professional inschakelen?

Hydrofuge aanbrengen is niet super ingewikkeld, maar het vraagt wel zorgvuldigheid. Voor kleinere oppervlaktes, zoals een tuinmuur of een stuk schutting, kun je het prima zelf doen. Voor een hele gevel is het vaak verstandiger om een professional in te schakelen.

Het grote voordeel van zelf doen is natuurlijk de kostenbesparing. Het product zelf is niet heel duur, en met een spuittoestel of verfrol ben je redelijk snel klaar. Maar je moet wel op hoogte kunnen werken, en je moet de techniek goed beheersen om een gelijkmatig resultaat te krijgen.

Een professional heeft de juiste apparatuur, zoals een lagedrukspuit die het product gelijkmatig verdeelt. Ook heeft hij ervaring met het bepalen van de juiste hoeveelheid en het kiezen van het beste product voor jouw type gevel. Daarnaast geeft een vakman vaak garantie op het werk.

De kosten voor een professional liggen tussen de 8 en 15 euro per vierkante meter, afhankelijk van de hoogte, bereikbaarheid en type gevel. Voor een gemiddelde rijtjeswoning met een geveloppervlakte van ongeveer 80 vierkante meter kom je dan op 640 tot 1200 euro. Zelf doen kost je ongeveer 200 tot 300 euro aan materiaal.

Stap voor stap: hydrofuge aanbrengen

Stap 1: De gevel voorbereiden

Een goede voorbereiding is essentieel. Begin met het reinigen van de gevel. Verwijder mos, algen en vervuiling met een hogedrukreiniger. Zet de druk niet te hoog, want je wilt de voegen niet beschadigen. Ongeveer 80 tot 100 bar is voldoende voor de meeste gevels.

Laat de gevel na het reinigen minimaal een week drogen. Hydrofuge aanbrengen op een vochtige gevel heeft weinig zin. Het product kan dan niet goed doordringen en blijft aan het oppervlak. Controleer met een vochtmeter of de gevel droog genoeg is. Onder de 20 procent is goed.

Check ook de voegen. Kapotte of holle voegen moet je eerst herstellen. Als je hydrofuge aanbrengt over slechte voegen, lijkt het probleem even opgelost, maar na een tijdje komt het weer terug. Herstel dus eerst alle schade voordat je impregneer.

Stap 2: Het juiste product kiezen

Er zijn verschillende soorten hydrofuge producten. Voor standaard bakstenen gevels kies je een siloxaan-gebaseerd product. Dat dringt diep door en biedt langdurige bescherming. Voor natuursteen kun je beter een speciaal natuursteenimpregneer gebruiken, omdat die de natuurlijke kleur behoudt.

Let op het verbruik. Dit staat altijd op de verpakking en varieert meestal tussen 150 gram per vierkante meter voor gladde gevels tot 500 gram per vierkante meter voor zeer poreuze materialen. Meet je gevel op en bereken hoeveel je nodig hebt. Koop liever iets te veel dan te weinig.

Stap 3: Aanbrengen van het product

Je kunt hydrofuge aanbrengen met een kwast, roller of spuittoestel. Voor grotere oppervlaktes is een lagedrukspuit het handigst. Deze verdeelt het product gelijkmatig en je werkt veel sneller. Zorg wel dat je beschermende kleding draagt: handschoenen, veiligheidsbril en oude kleding.

Begin onderaan de gevel en werk naar boven. Zo voorkom je dat het product uitloopt over al behandelde delen. Breng het product royaal aan, maar laat het niet lopen. Het moet goed indringen zonder dat er strepen ontstaan.

Werk volgens het “nat in nat” principe. Als de gevel nog donker is maar niet meer glanzend nat, breng je een tweede laag aan. Dit is meestal na 10 tot 20 minuten. Door nat in nat te werken krijg je een diepere penetratie en dus een langduriger effect.

Stap 4: Drogen en uitharden

Na het aanbrengen moet het product goed kunnen uitharden. Dit duurt meestal 24 tot 48 uur, afhankelijk van de temperatuur en luchtvochtigheid. Zorg dat het in die tijd niet regent. Check de weersverwachting voor je begint. Ideaal is droog weer met temperaturen tussen 10 en 25 graden.

Het volledige effect zie je pas na ongeveer twee weken. Dan is het product volledig uitgehard en is de waterafstotendheid op zijn hoogst. Test het door wat water tegen de gevel te gooien. Het moet als druppels afrollen zonder op te trekken.

Hoe lang werkt een hydrofugebehandeling?

De levensduur van een hydrofugebehandeling hangt af van verschillende factoren. Bij een kwalitatief goed product, correct aangebracht, kun je rekenen op 8 tot 12 jaar bescherming. Op zeer poreuze gevels of gevels die veel weer te verduren krijgen, kan dit korter zijn.

Ook de oriëntatie van je gevel speelt een rol. Een gevel op het zuiden of westen, die veel zon en regen krijgt, heeft meer te verduren dan een noordgevel. De UV-straling van de zon breekt de beschermlaag langzaam af. Wind en regen doen de rest.

Je merkt dat de werking afneemt wanneer water niet meer goed afperelt. Ga dan niet meteen opnieuw impregneren. Vaak is alleen de buitenste laag verzwakt. Een grondige reiniging kan al helpen. Pas als de gevel na reiniging nog steeds water opneemt, is een nieuwe behandeling nodig.

Veelgemaakte fouten bij hydrofuge

Fout nummer een is te snel beginnen na reiniging. Mensen denken dat een dag drogen genoeg is, maar de gevel moet echt volledig droog zijn. Vocht in de poriën verhindert dat het hydrofuge product goed kan indringen. Neem de tijd en wacht minstens een week.

Een andere veelgemaakte fout is te dun aanbrengen om product te besparen. Dat werkt averechts. Te weinig product betekent onvoldoende penetratie en dus een beperkte werking. Het lijkt dan even goed te gaan, maar na een paar jaar ben je het alweer kwijt. Volg de aanbevolen hoeveelheid van de fabrikant.

Ook het negeren van kapotte voegen is een klassieke fout. Hydrofuge is geen wondermiddel dat alles dicht. Het beschermt alleen poreus materiaal, niet grote scheuren of gaten. Los eerst alle constructieve problemen op voordat je impregneer.

Tot slot werken mensen vaak bij verkeerd weer. In de regen, bij vrieskou of bij extreme hitte lukt het niet goed. Het product kan niet goed uitharden of droogt te snel op voordat het kan indringen. Plan je werk bij stabiel, droog weer tussen 10 en 25 graden.

Onderhoud na hydrofugebehandeling

Een geïmpregneerde gevel heeft niet veel onderhoud nodig, maar helemaal niets doen is ook niet verstandig. Reinig je gevel ongeveer één keer per jaar met een zachte tuinslang. Zo verwijder je stof en vervuiling voordat het zich kan vasthechten.

Bij hardnekkige vervuiling mag je een hogedrukreiniger gebruiken, maar doe dit voorzichtig. Te hoge druk kan de beschermlaag beschadigen. Gebruik geen agressieve reinigingsmiddelen met zuren of bleekmiddel. Die tasten de hydrofuge laag aan.

Controleer je gevel regelmatig op nieuwe schade. Een enkele losse voeg of scheurtje kun je direct herstellen. Na herstel behandel je die plek lokaal met hydrofuge. Zo houd je je gevel in optimale staat.

Hydrofuge en duurzaamheid

Een vraag die steeds vaker gesteld wordt: is hydrofuge milieuvriendelijk? Het antwoord is genuanceerd. Traditionele hydrofuge producten op oplosmiddelenbasis zijn niet bepaald groen. Ze bevatten vluchtige organische stoffen die niet goed zijn voor het milieu.

Gelukkig zijn er steeds meer watergedragen alternatieven. Deze bevatten veel minder oplosmiddelen en zijn dus vriendelijker voor milieu en gezondheid. De bescherming is vergelijkbaar met oplosmiddelhoudende varianten, al dringt het soms iets minder diep door.

Vanuit duurzaamheid bekeken is hydrofuge eigenlijk een slimme keuze. Door je gevel te beschermen, voorkom je vochtschade en verleng je de levensduur van je metselwerk. Dat betekent minder onderhoud, minder reparaties en dus minder materiaalgebruik op de lange termijn.

Ook voor je energieverbruik maakt het uit. Een droge gevel isoleert beter dan een vochtige. Vocht in je muur verhoogt de warmtegeleiding, waardoor je meer moet stoken. Een geïmpregneerde gevel houdt je woning droger en dus warmer in de winter.

Veelgestelde vragen over hydrofuge

Kan ik over verf heen impregneren?

Dat hangt af van het type verf. Over ademende minerale verven en silicaatverven kan het wel. Over dekkende muurverf of latexverf heeft het geen zin. De verf blokkeert de poriën, dus het hydrofuge product kan niet indringen. In dat geval moet je eerst de verf verwijderen.

Werkt hydrofuge ook tegen opstijgend vocht?

Nee, hydrofuge helpt alleen tegen doorslaand vocht dat horizontaal door de gevel komt. Voor opstijgend vocht, dat verticaal vanuit de grond omhoog komt, heb je een andere oplossing nodig. Meestal is dat muur injectie met een vochtbarriè re.

Verandert de kleur van mijn gevel door hydrofuge?

Een goed hydrofuge product verandert de kleur niet. Het laat de natuurlijke uitstraling van het metselwerk intact. Wel kan je gevel iets intenser van kleur lijken, omdat het niet meer dofgrijs wordt van vocht en vuil. Sommige mensen ervaren dit als mooier.

Kan ik in de winter impregneren?

Dat is niet aan te raden. De meeste hydrofuge producten hebben een minimumtemperatuur nodig om goed te kunnen uitharden. Dit is meestal tussen de 5 en 10 graden. Daarnaast moet de gevel droog zijn, en in de winter is dat vaak niet het geval. Plan je werk in het voorjaar of de zomer.

Conclusie: bescherm je gevel tegen vocht

Hydrofuge is een effectieve en betaalbare manier om je gevel te beschermen tegen doorslaand vocht. Het voorkomt vochtschade, verleng de levensduur van je metselwerk en zorgt voor een gezonder binnenklimaat. Voor oudere woningen of gevels die veel weer te verduren krijgen is het eigenlijk onmisbaar.

De sleutel tot succes ligt in goede voorbereiding en correct aanbrengen. Zorg voor een schone, droge gevel, gebruik voldoende product en werk bij geschikt weer. Dan krijg je een beschermlaag die jaren meegaat en je gevel optimaal beschermt.

Of je het zelf doet of een professional inschakelt, hangt af van je budget en ervaring. Voor kleinere oppervlaktes is zelf doen goed te doen. Voor hele gevels is een vakman vaak een betere keuze. In beide gevallen is het een investering die zichzelf terugverdient door minder onderhoud en minder vochtproblemen.

Heb je vragen over welk type hydrofuge het beste bij jouw gevel past? Of wil je advies over het aanbrengen? Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag op weg naar een droge, beschermde gevel.